Schwa w praktyce! W tym odcinku nauczysz się jak poprawnie używać dźwięku schwa – najczęściej spotykanej samogłoski w języku angielskim – we fragmentach z filmów i seriali. Poza tym przećwiczymy też trzy rodzaje redukcji liter, które zupełnie zmieniają brzmienie słów.
Posłuchaj też:
TRANSKRYPT
TALSKHOP – Angielski w biznesie Odcinek 171 Dlaczego nie rozumiesz native speakerów? Cz. 2: Schwa i redukcja dźwięków.
You know what you gotta do.
Rocky IV (1985)
Hi there, it’s Karolina from ASAP Speak&Play
Masz czasem tak, że słyszysz native speakera i nie rozumiesz ani słowa, ale gdy to samo przeczytasz, wszystko wydaje się jasne? W zeszłym tygodniu zaczęliśmy temat mowy łącznej – jednej z głównych przyczyn tego zjawiska. Dziś odkryjemy kolejne sekrety szybkiej mowy, jak wyjątkowa samogłoska schwa i redukcje dźwięków, które zwykle omawia się dopiero na studiach filologicznych. Dzięki nim lepiej zrozumiesz naturalny angielski – nawet w szybkim tempie! Dodatkowo podzielę się z tobą prostymi metodami polepszania rozumienia ze słuchu.
Let’s get down to it.
Nieakcentowane słowa i schwa.
Jakie słowa są najważniejsze w tym zdaniu:
I’m a student at Oxford.
Jasne, że 'student’ i 'Oxford’ – to one niosą sens. A co z 'I’m, a i at? Te są mniej istotne. W angielskim wymawia się je szybciej, bez akcentu, więc samogłoski – takie jak 'a’, 'e’ czy 'o’ – zmieniają się w coś, co nazywamy schwa /ə/. Czyli takie zdanie zabrzmi…
Schwa brzmi jak takie krótkie, neutralne 'y’. Na przykład w słowie 'sofa’ – ostatnie 'a’ brzmi właśnie tak. Czy w słowie 'banana’, pierwsze i ostatnie 'a’ zamienia się właśnie w schwa.
Występuje ono wszędzie: w krótkich słowach jak 'the’, 'a’, 'an’, w przyimkach jak 'at’, 'of’, 'on’, czy w czasownikach jak 'had’ 'was’, 'can’, 'could’ – te słowa mają swoje dwie wersje, właśnie akcentowane i nieakcentowane, albo inaczej mocne i słabe..
W j.angielskim jest ok stu takich słów, które mają swoje nieakcentowane, czyli słabe odpowiedniki.
No dobra, teraz przećwiczmy pierwszy zestaw zwrotów, gdzie usłyszysz schwa.
Listen and repeat.
Filiżankę herbaty?
Cup of tea?
Her (2013)
Około minuty.
About a minute.
Being the Ricardos (2021)
To był fart.
That was a bit of luck.
What We Do in the Shadows – The Escape [S03E06]
Mała rada.
A little piece of advice.
The Matrix (1999)
Uciekłaś z domu
Ran away from home
Mulan (1998)
Tak, powinno tam jakieś być.
Yeah, there should be some in there.
Gilmore Girls: A Year in the Life – Winter [S01E01]
Na czym polega redukcja dźwięków w angielskim?
Redukcja to skracanie i łączenie. Dowiedziałeś się właśnie czym jest schwa i nieakcentowane, słabe słowa. I to jest właśnie jedna z form redukcji.
Dam ci teraz inne przykłady:
- „Next week” brzmi jak „nex’ week”, gdzie /t/ w „next” jest pominięte.
- Albo wyrażenie „going to” często wymawia się /gʌnə/, a nie pełną formę /goʊɪŋ tu/.
- Albo „I don’t know” może brzmieć jak /aɪ dʌnoʊ/ , gdzie pomijam t a d zamienia się w delikatne /r/
I don’t know. I don’t know. I don’t know!
Ozark (2017) – S04E06 Sangre Sobre Todo
Redukcja litery /t/
Przejdziemy teraz do ćwiczenia pierwszego zestawu, którym jest pomijanie litery /t/ jak w „Next week”
A dlaczego akurat litera /t/? Bo to jedna z najczęściej pomijanych liter ever.
Kiedy ją pomijamy?
Kiedy jest na końcu słowa. Kiedy stoi przy podobnym dźwięku jak th albo d. Na przykład:
The best thing about this course is…
Czyli nie wymawiam -t w best, the best thing, następnie pomijam -t w about – about this, a na końcu łączę course z is – course is – the best thing about this course is …
To tyle aby zaspokoić twoją ciekawość. Nie staraj się zapamiętywać teorii, ale osłuchuj się z językiem, aby nauczyć się melodii i wymowy.
So now let’s practise.
Listen and repeat.
Ostatni raz kiedy sprawdzałem.
Last time I checked.
Kong: Skull Island (2017)
To musi być on.
That must be him.
The Big Bang Theory – The Helium Insufficiency [S09E06]
Kierownik projektu.
Project manager.
This Is Us (2016) – S01E06 Career Days
Odezwę się do Ciebie.
I’ll get back to you.
The Sopranos (1999) – S06E12 Kaisha
Rozmawiając o redukcji dźwięków nie mogę nie wspomnieć o wanna, gonna, gotta.
Wanna gonna gotta
W poprzednim odcinku usłyszeliśmy takie zdanie.
You know what you gotta do.
Rocky IV (1985)
You know what you gotta do. – gotta czyli you’ve got to – musisz.
„Want to” zamienia się w wanna, going to w gonna, czy don’t know w donno.
Jak zobaczysz w transkrypcie zmienia się nawet pisownia tych słów.
Jak w piosence Spice Girls od której zaczęła się moja historia z muzyką i nauką angielskiego:
If you wannna be my lover…
Ta piosenka jest pełna tego typu słów. Przygotowując ten odcinek przyszło mi na myśl wiele utworów, które znam z „wanna” „gonna” itd. Słuchanie ulubionych piosenek po milion razy to z pewnością dobra metoda na zapamiętywanie wymowy.
Przećwiczmy zatem kolejny zestaw 4 przykładów z filmów.
Listen and repeat.
Nie wiem, czy chcę to robić.
I don’t know if I wanna do this.
Euphoria (2019) – S02E07 The Theater and Its Double
Nie wiem.
I donno.
After Yang (2021)
Nie chcę jeść.
I don’t wanna eat.
Bob Hearts Abishola (2019) – S01E07 Tough Like a Laundromat Washing Machine
Nie chcesz wiedzieć.
You don’t wanna know.
Madam Secretary – The Middle Way [S02E12]
Zamiana /t/ i /d/ na /r/
Może wydawać się dziwne, ale w amerykańskim angielskim spółgłoski /t/ i /d/ mogą być wymieniane na dźwięk podobny do lekkiego „r”.
Przykład: better → [ˈbɛɾə] czyli lepiej
Wracając znów do przykładu „You know what you gotta do.” – gotta, pisane gotta, jest kolejnym przykładem tego zjawiska.
Przećwiczmy teraz ostatni zestaw 5 przykładów gdzie /t/ i /d/ zamienia się w /r/
Listen and repeat.
Co robisz?
What are you doin’?
That ’70s Show (1998) – S07E16 On with the Show
Teraz jest lepiej.
It’s better now.
Manifest – Upgrade [S01E14]
Musimy iść.
We gotta go.
The Sopranos (1999) – S03E05 Another Toothpick
To dobry pomysł.
That’s a good idea.
Grey’s Anatomy (2005) – S17E15 Tradition
Podgłośnij.
Turn it up.
South Park – Member Berries [S20E01]
Awesome! Let’s revise!
Quiz time!
Translate to English
Co robisz?
What are you doin’?
W przyszłym tygodniu
Next week
Musimy iść. Użyj gotta
We gotta go.
Nie chcę iść. Użyj wanna
I don’t wanna go.
Zamierzam jechać do Paryża. Użyj gonna
I’m gonna go to Paris.
Well done!
Podsumowując. Najważniejszymi metodami polepszania rozumienia ze słuchu są cztery aktywności:
- dużo słuchania treści, które w większości rozumiesz,
- słuchanie z tekstem,
- rozpoznawanie mowy łącznej i
- powtarzanie za native speakerem, tak jak to robimy w TALKSHOP.
Powodzenia w nauce. A jeśli jest coś, czego nie rozumiesz to zachęcam cię do kontaktu ze mną.
Till the next time, cheers!
